De affiches hangen weer overal: “-70%”, “Laatste kans!”, “Vandaag of nooit!”. Black Friday is opnieuw in aantocht, en ook in België doen steeds meer mensen mee aan het koopfestijn. Volgens cijfers van Testaankoop kocht in 2023 al 52% van de Belgen iets tijdens Black Friday, en voor 2024 plant 63% dat te doen. Gemiddeld willen we €329 uitgeven – vooral aan kleding, schoenen en elektronica.
Kortingen met een kanttekening
Toch is niet alles wat blinkt goud waard. Testaankoop waarschuwt dat heel wat kortingen misleidend zijn. 63% van de Belgen vermoedt dat winkels hun prijzen vlak voor Black Friday verhogen om grotere kortingen te kunnen tonen. En 41% denkt dat veel prijzen uiteindelijk hetzelfde of zelfs hoger zijn dan op andere momenten van het jaar.
“Er zijn bijna 20.000 deals te vinden, maar slechts zo’n 5.000 zijn écht interessant,” zegt woordvoerder Laura Clays van Testaankoop. “Dat is maar 27%. De rest is elders of later in het jaar goedkoper.”
Hoewel winkels wettelijk verplicht zijn om kortingen te berekenen op de laagste prijs van de afgelopen 30 dagen, blijken sommige bedrijven dat nog altijd niet correct toe te passen.
FOMO en dopamine: waarom we toch blijven kopen
We weten dat niet elke korting écht een korting is, en toch blijven we kopen. Dat komt omdat Black Friday slim inspeelt op onze emoties. Psychologen leggen uit dat FOMO de angst om iets te missen en dopamine, het gelukshormoon, hierbij een grote rol spelen.
Kortingen en boodschappen als “Nog 3 stuks beschikbaar!” geven ons het gevoel dat we iets dreigen mis te lopen. Wie dan tóch klikt, voelt even een korte ‘beloning’ in het brein: een shotje geluk.
“Het wakkert het gevoel aan dat je gek bent als je het niet koopt,” zegt economisch psycholoog Karlijn Hoyer. “Precies dat maakt Black Friday zo verleidelijk.”
Slimmer shoppen
Toch worden Belgische consumenten steeds bewuster. Veel mensen gebruiken prijsvergelijkers of plannen hun aankopen zorgvuldig in.
Een paar eenvoudige tips kunnen helpen om verstandiger te kopen:
- Vergelijk prijzen vooraf.
- Koop alleen wat je echt nodig hebt.
- Wacht een dagje voor je beslist – vaak verdwijnt de drang vanzelf.
Black Friday blijft een hoogdag voor koopjesjagers, maar ook een test voor ons zelfbeheersing. Want wie even afstand neemt, ontdekt dat de beste deal soms geen aankoop is.